Cinturon de Hierro - Burdin Hesia
Buscar
Iniciar
EspañolEuskara
  • Inicio
    • Aviso Legal
    • Mapa del Sitio
    • Contacto
  • Catalogación
  • Espacio Histórico del Cinturón de Hierro
    • Ruptura del Cinturón de Hierro
    • Punta Lucero
    • Mendibe-Areneburu
    • Kamaraka-Goikogana
    • Lujar
    • Zeberio
  • Comunidad Fortinera
    • Blog
    • Asociaciones colaboradoras
  • Enlaces
  • Centros Educativos
  • Revista Saibigain
  • Inicio
    • Aviso Legal
    • Mapa del Sitio
    • Contacto
  • Catalogación
  • Espacio Histórico del Cinturón de Hierro
    • Ruptura del Cinturón de Hierro
    • Punta Lucero
    • Mendibe-Areneburu
    • Kamaraka-Goikogana
    • Lujar
    • Zeberio
  • Comunidad Fortinera
    • Blog
    • Asociaciones colaboradoras
  • Enlaces
  • Centros Educativos
  • Revista Saibigain
Blog
Comunidad Fortinera/Blog

Vista aérea del 5º Sector del Cinturón de Hierro, desde Gaztelumendi hasta el mar (Fondo Monés, Instituto Cartográfico de Catalunya).

Este blog trata, única y exclusivamente, de todo lo relacionado con las fortificaciones construidas durante la Guerra Civil Española (1936-1939), de su estudio, de la divulgación de su conocimiento y de su puesta en valor, haciendo especial hincapié en el trabajo que desarrollan las asociaciones que velan por este patrimonio. También se hará eco de las noticias, los trabajos, las publicaciones, las conferencias y, por supuesto, las salidas fortineras. En algún caso, se señalarán las noticias del entorno más cercano, como lo relacionado con el Muro del Atlántico, tanto por su influencia y proyección como por coincidir en un mismo contexto geografico, cultural e incluso histórico, que se prolongó hasta 1945.

25 Latest Articles
11mar.2018

Doroteo Bidetxea Uriondo-ren bila, Asier Aurrekoetxea

Escrito a las 18:00

Asier Aurrekoetxea

Duela hilabete batzuk, lantegiko lagun batekin hizketan nengoela, bere familiako arbasoen atzetik zebilela esan zidan (Bere aitonak beste lau anai izan zituen). Erregistroetan bilatzen zebilela, dokumentu batean haietariko bat, Bizkargi mendian hil zela jartzen zuen. Ni mendizalea izanik, galdezka etorri zitzaidan, ea non zegoen mendi hori. Mendiaren izenaz galdetu zidanean, non zegoen adierazi nion. Dokumentu hartan , bere familiakoa hil zen eguna ere adierazten zen. Data hura izan zen interesa piztu ziguna. 1937-ko ekainaren 11. Egun hori oso garrantzitsua da Bizkaian, Gerra Zibilean egun horretan gertatutako borrokaldiak direla eta. Nazionalek egun horretan, Bizkargitik hasi eta Fikarantz doan mendilerroa erasotu zuten. Honela Burdin Hesia erasotzeko toki egokia lortuko zuten matxinatuek. Ekainaren 11n artileria eta hegazkinen bonbardaketen arteko su eraso baten ondoren, Nafarroako Lehen Brigadak, Carlos Marx eta Prieto gudataldeak Urkullutik alde egitera behartu zituzten. Nahiz eta gau horretan bertan kontraeraso indartsu bat egin, gobernuaren aldekoek ezin izan zituzten euren helburuak lortu.

Nafarroako Lehen Brigadak eginiko erasoa 1937/6/11. (www.cinturondehierro.net)

Datu hauek genituela, bere familikidea Gerra Zibilean aritu zela argi zegoen. Horrela hasi nintzen miliziano honen datuen atzetik. Egun horretan aritutako gudaloruen datuak behar nituen, beraz ez zen erraza izango, hainbat aritu izan zirelako eta alderdi politiko ezberdinetakoak. Egun hartan inguru horretan ibilitakoak Prieto eta Karl Marx ziren. Ez genekien ze ordutan hil zen beraz, Abellaneda, Sacco Vancetti eta asturiar gudaloru bi ere aritu zirela bagenekien. Asturiarrak kenduta beste lauretan erdiratu genituen gure lanak. Artxiboetan aritu eta gero, ez nuen miliziano honen daturik aurkitu. Datu asko eta asko begiratu eta gero, ezer ez topatzeak, iluzio galtze apur bat ekarri zidan.

Hala ere, beste bide batetik jo nuen. Bizkargi mendia, Maitzean galdu zenean, bere defentzan Salsamendi  eta Prieto gudaloruak izan ziren bertan. Artxiboetan nenbilela, topatzen ari nintzen milizianoaren anaia aurkitu nuen 26. karl Liebknecht (Komunista) gudaloruan. Roque Bidetxea Uriondo.Logika apur bat jarraituz bere anaia gudaloru komunista batean egon zitekeela iruditu zitzaidan beste anaia. Gainera Salsamendi Ekainean ere inguruetan aritu zen defentza lanetan. Izan ere Salsamendi hilabete arinago Bizkargi mendia defendatzen aritu zen. Salsamendi gudaloru komunista bat izan zen eta bere nominak ikustera jo nuen artxiboetara. Han agertzen zen bere izena.Doroteo Bidetxea Uriondo. Ez zegoen dudarik, Salsamendi gudaloruan aritu zen miliziano hau eta, bai, Bizkargi inguruko borrokaldietan hil zen 1937 ko Ekainaren 11-an. Oso aurkikuntza garranztitsua izan zen, bai neuretzat eta bere senidearentzat. Historiak galduta izan zuen gizon honen memoria argira atera dugulako.

Salsamendi Gudaloruaren bandera. (Historia de la Guerra Civil en Euskadi)

Bermeotar hau, hasieran Gernikako Arbola deituriko gudaloruan izendatu zen boluntario gisa. Inguruetako 130 milizianoz osaturiko indarra lortu zuten, hau da, konpainia baten gizon kopurua. Beraz, beste kide batzuekin batu zirenean sortu zen Salsamendi Gudalorua.Zehazki dakigu, Larrabetzu, Bizkargi eta Urkullu mendietan aritu zela. Ekainaren hamaikan, oso eraso bortitzak eman ziren bertan eta hildako asko egon ziren. Euren artean gu bilatzen ari ginen Bermeotar miliziano hau.

Salsamendi Gudaloruaren nominak.Doroteo Bidetxea Uriondo-ren izena agertzen da. (Eusko Jaurlaritzaren artxibo historikoa). 
Artxibo honetan agertzen da milizianoaren izen abizenak eta bere miliziano zenbakia.

Indalezio Ojangurenen argazki honetan, Aurremendi mendia ikusi dezakegu, bere ondoren Urkullu legoke nahiz eta ez ageri, Ezkerrean Burdin Hesia ageri da, Gaztelumenditik Berreagara doan zatia. Gure gizona inguru hauetan hil zen.
Oraindik hainbat gizon-emakume daude memoriatik ahaztuta, baina eginiko lan eta egingo den lanen laguntzaz, persona hauei dagokien memoriatze, ohore eta duintasuna era batera ematea espero dugu.

Roque Bidetxea Uriondo eta Doroteo Bidetxea Uriondo anaien memoria ez da ahazturik geldituko.

Actions: E-mail | Permalink |

Imágenes relacionadas

  • Doroteo Bidetxea Uriondo-ren bila, Asier Aurrekoetxea
  • Doroteo Bidetxea Uriondo-ren bila, Asier Aurrekoetxea
  • Doroteo Bidetxea Uriondo-ren bila, Asier Aurrekoetxea
  • Doroteo Bidetxea Uriondo-ren bila, Asier Aurrekoetxea

Archivo

septiembre 2023 (2)
agosto 2023 (2)
junio 2023 (16)
mayo 2023 (18)
abril 2023 (1)
marzo 2023 (8)
febrero 2023 (13)
diciembre 2022 (2)
noviembre 2022 (3)
octubre 2022 (15)
septiembre 2022 (9)
agosto 2022 (13)
julio 2022 (8)
junio 2022 (7)
mayo 2022 (1)
abril 2022 (3)
marzo 2022 (8)
febrero 2022 (8)
enero 2022 (8)
diciembre 2021 (13)
noviembre 2021 (6)
octubre 2021 (21)
septiembre 2021 (17)
agosto 2021 (15)
julio 2021 (19)
junio 2021 (18)
mayo 2021 (12)
marzo 2021 (2)
diciembre 2020 (10)
noviembre 2020 (17)
octubre 2020 (17)
septiembre 2020 (11)
agosto 2020 (3)
julio 2020 (6)
junio 2020 (8)
mayo 2020 (8)
abril 2020 (9)
marzo 2020 (9)
febrero 2020 (4)
enero 2020 (4)
diciembre 2019 (13)
noviembre 2019 (9)
octubre 2019 (9)
agosto 2019 (7)
julio 2019 (12)
junio 2019 (24)
mayo 2019 (4)
abril 2019 (49)
marzo 2019 (3)
febrero 2019 (19)
enero 2019 (4)
diciembre 2018 (20)
noviembre 2018 (17)
octubre 2018 (3)
septiembre 2018 (1)
agosto 2018 (9)
julio 2018 (2)
junio 2018 (11)
mayo 2018 (15)
abril 2018 (9)
marzo 2018 (10)
febrero 2018 (8)
enero 2018 (1)
octubre 2017 (1)
septiembre 2017 (1)
agosto 2017 (5)
julio 2017 (3)
junio 2017 (2)
abril 2017 (1)
marzo 2017 (1)
diciembre 2016 (3)
noviembre 2016 (3)
octubre 2016 (2)
septiembre 2016 (5)
agosto 2016 (1)
julio 2016 (1)
junio 2016 (5)
mayo 2016 (2)
abril 2016 (3)
enero 2016 (1)
diciembre 2015 (1)
noviembre 2015 (1)
octubre 2015 (1)
septiembre 2015 (1)
agosto 2015 (2)
julio 2015 (2)
junio 2015 (7)
mayo 2015 (5)
abril 2015 (5)
marzo 2015 (9)
febrero 2015 (5)
enero 2015 (2)
Asociación Sancho de Beurko Elkartea Gobierno Vasco - Eusko Jaurlaritza Llodio/Laudio Gueñes Zierbena Arrankudiaga Zollo Galdames Legutio Zeberio
Ediciones Beta


Copyright 2023 Asociación Sancho de Beurko Elkartea