Urkuluren lorpena ekainak 11

Maiatzaren 11n matxinatuek Bizkargi mendia lortzearen ondorioa, Burdin Hesiko zatirik ahulenetariko baten aurrean pozizizo altuagoa edukitzeak zeukan abantaila izan zen: Urrusti eta Gaztelumendi arteko tartea hain zuzen ere. Burdin Hesia erasotu baino arinago, Urkulu mendixka lortzea ezinbestekoa zen eta Ekainaren 11n artileria eta hegazkinen bonbardaketen arteko su eraso baten ondoren, Nafarroako Lehen Brigadak, Carlos Marx eta Prieto gudataldeak Urkullutik alde egitera behartu zituzten. Gau hortan kontraeraso indartsu baten ondoren, bakarrik Avellaneda-k lortu zituen bere helburuak, baina goizaldean 150 zauritu edo hildako egin zizkiotelez, erretiratu beharra izan zuen.

Euzko Gudarostearen benetako mapa, Archivo General Militar de Ávila

1937-an Urkullu mendia, Bizkargi mendia galdu eta gero, euskal hondeatzailek indarturiko 374 metrotako tontorra.(Gipuzkoako Artxibo Orokorra. Ojanguren fondoa) UGT Nº2 Prieto Gudalorua. Erdikaldean, Aniceto Alonso 'Toralpy' komandantea, bere txapeltxoarekin. Prieto gudaloruak bere herenaren gudagizonak galdu zituen zortzi orduko defentza egin ondoren Urkulu mendian.(Asturiaseko Herri Museoa. C.Suarez fondoa). Nafarroako Lehen Brigada Urkullu mendian lubakiratzen da, Burdin Hesia erasotuko den momentuaren zain. Sakonean Gaztelumendi eta Kantoibaso ikusten dira.(Liburutegi Nazionala). Sacco eta Vancetti CNT-ko gudalorua. Aretxabalaganeko portuko bidetik erasotu zuten Ekainaren 11-n, baina matxinatuak sendotasunez defendatu zuten bidea.(Anselmo Lorenzo Fundazioa). Luce Institutoa-ren Bideoa (YouTube).